روشهای فرزندپروری موثر

با چه روش هایی می توان فرزند پروری موثرتری داشت؟

فرزند پروری یکی از سخت ترین کارهایی است که می توان انجام داد و ممکن است شما به عنوان پدر و مادر حداقل آمادگی را داشته باشید.

در این جا به نه روش سودمند فرزند پروری اشاره خواهیم کرد.

بالا بردن عزت نفس کودکان

وقتی کودک خود را ازدید والدینش میبیند، احساساتش رشد می کند. میزان بلندی و لحن صدای شما، کلماتی که به کار می برید، زبان بدن و هر رفتار شما توسط کودک جذب می شود. سخنان شما به او و اعمال تان به عنوان والدین بر عزت نفس کودک بیش از هر چیزی موثر هست.

ستایش دستاوردهایشان هر چند کوچک باعث حس غرورش می شود. بگذارید کودکان کارهایی را به طور مستقل انجام دهند، این باعث می شود که احساس توانمندی و قدرت کنند.

در مقابل اگر نظرات آنان را مورد تحقیر قرار دهید و آنان را با کودکان دیگرمقایسه کنید و بگویید رفتار شما نامطلوب است، بچه ها احساس بی ارزشی می کنند. سعی کنید از اظهار نظرهای طعنه آمیز، تحقیرآمیز و غیرمحترمانه دوری کنید.

اظهار نظرهایی مانند: " چه کارهای احمقانه ای می کنی! " ، " تو مانند برادر کوچکتر خودت رفتار می کنی "

آسیب این نوع گفتار می تواند بدتر از تنبیه بدنی باشد.

سخنان خود را به دقت انتخاب کنید و مهربان باشید. سعی کنید به آنان در سخن و رفتار خود نشان دهید که هر کسی ممکن است اشتباه کند و اگر اشتباه کنند شما فقط کار اشتباه آن ها را نمی پسندید ولی همچنان عاشق خودشان هستید.

درک و مورد توجه قرار دادن خوبی های کودکان

آیا تا به حال فکر کرده اید به اینکه چند بار در یک روز واکنش منفی به فرزندتان نشان داده اید؟ احتمالا اگر بررسی کنید متوجه می شوید که خیلی بیشتر از اینکه فرزندتان را تایید کنید او را مورد انتقاد قرار می دهید.

بگذارید یک مثال بزنم. ممکن است شما بگویید که نیت من خوب است و من انتقاد سازنده می کنم.  حالا تصور کنید رییس شما به دفعات با نیت خوب شما را مورد انتقاد قرار دهد. شما چه حسی خواهید داشت؟

یک راه خیلی موثر این است که کودک بداند که شما رفتار خوبش را مورد توجه قرار داده اید. به او نشان دهید. مثلا " تو به تنهایی تخت خودت را مرتب کردی. کارت فوق العاده بود " ، " من تو و خواهرت را در حین بازی می دیدم، تو خیلی صبور بودی "

این اظهارات که جنبه ی تشویقی دارد، خیلی خوب است و تاثیر طولانی مدت دارد. بهتر نیست به جای سرزنش از رفتارهای خوب کودک خود تعریف کنید و نشان دهید که توجه داشته اید؟ قرار نیست رفتار اشتباه او را نادیده بگیرید، قرار است رفتار خوبش را به خوبی ببینید.

سعی کنید هر روز رفتاری از فرزند خود را برای تحسین کردن بیابید. بخشنده باشید وباعشق خود پاداش بدهید ، در آغوش گرفتن او و تعریف از او پاداشی بسیار خوب است. این رفتارها می تواند اغلب پاداشی کافی باشد. به زودی شما شاهد رشد پیدا کردن رفتاری که دوست دارید ببینید، خواهید بود.

گذاشتن محدودیت ها و استوار بودن بر قوانین خودتان

نظم برای هر خانواده ای ضروری است. هدف از نظم و انضباط، کمک به کودکان برای رفتارهای قابل قبول و یادگیری خویشتن داری است. بچه ها می توانند محدودیت هایی را که برایشان قرار داده اید آزمون وخطا کنند. آنان برای رشد مسئولیت خودشان به این قوانین نیاز دارند. البته اقتدار در تربیت به معنای خودکامگی و " باید و نباید گویی " والدین نیست.

ایجاد قوانین در خانه به کودکان کمک می کند که انتظارات شما را بدانند و خویشتن دار شوند. بعضی قوانین عبارتند از : تلویزیون نبینید تا زمانی که تکالیف خود را انجام دهید. به دیگران آسیب نزن هنگام بازی کردن، دانستن شماره ی تماس خانه و ..

شما نیاز به یک نظام ( سیستم ) دارید برای هشدار به کودکتان. یعنی باید روش شما مداوم باشد و مسامحه در کار نباشد. یکی از روش های خوب، حذف برخی امتیازات است. اگر کودک شما با تذکر برخی رفتارهایش را تغییر ندهد و دست از گریه کردن بر ندارد، روشی به نام Time out"" یا اتاق خالی برای او مناسب است. در این روش فرزند شما اگر اشتباه کند و پس از تذکر شما باز هم تکرار کند باید چند دقیقه روی صندلی اتاقش بنشیند و اسباب بازی هایش هم کنارش نباشد.یکی از اشتباهات والدین تداوم نداشتن روش تربیتی شان است. سعی می کنم از واژه ی تنبیه استفاده نکنم برای بار منفی آن و می گویم " حذف امتیازات ". اگر یک بار از روش اتاق خالی استفاده کردید و پس از آن روش های غلط به کار بردید بی شک پاسخ مناسب را از این روش نمی گیرید.استوارباشید تا او بیاموزد.

برای فرزندتان وقت بگذارید

با توجه به پیشرفت های موجود و شاغل بودن مادران و ... سخت است که برای وعده های غذایی خانواده دور هم باشند.حداقل اجازه بدهید زمان با کیفیتی را در کنار هم سپری کنید. شما می توانید صبح زودتر بیدار شوید و صبحانه را با فرزندتان بخورید و شب ها بعد از شام، ظرف ها را در سینک رها کنید و با فرزندتان حرف بزنید یا مدتی قدم بزنید و با او صحبت کنید.

کسانی که توجه کافی را از والدین نگیرند، با درست رفتار نکردن جبران می کنند تا ازاین طریق توجه بگیرند. یعنی شلوغ کاری می کنند تا به آنان توجه شود.

والدین می توانند زمان های خاصی را برای دور هم بودن اختصاص دهند. مثلا یک شب دور هم شام بخورند و اعضای خانواده آن شب دورهم باشند. برای کیفیت خوب رابطه می توانید در کنار ظرف غذای مدرسه ی فرزندتان یک برگه ی کاغذ بگذارید و درباره ی این که او را دوست دارید برایش بنویسید ولی این به این معنا نیست که همیشه برگه پاسخ می دهد. باید برخی زمان ها را برای با او بودن اختصاص دهید.

به نظر می رسد نوجوانان نیاز زیادی به توجه کامل ندارند. گویی جوانان بیشتر نیازمند توجه هستند. ولی این گونه نیست زیرا نوجوانان دوست دارند وقتشان را بیشتر با نوجوانان دیگر بگذرانند. والدین باید سعی کنند بیشتر در دسترس نوجوانان باشد تا وقتی که آنان می خواهند بتوانند احساسشان را بیان کنند.بازی کردن یا رفتن به کنسرت با نوجوان تان به شما می گوید که او به چه علاقه مند است.

اگر شاغل هستید، نگران نباشید. می توانید با کارهای به نظر ساده با فرزندتان وقت بگذرانید. مثلا درست کردن پاپ کرن و بازی کامپیوتری و ... بچه ها این خاطرات را به خاطر خواهند سپرد.

الگوی خوب و مناسبی باشید

فرزندان شما با دیدن شما می آموزند چگونه رفتار کنند. آنان نشانه ها را از رفتار شما به خوبی می گیرند. وقتی می خواهید او را تنبیه بدنی کنید یا در مقابل او با همسرتان درگیر شوید به این فکر کنید قرار است که شما الگوی او باشید و او یاد می گیرد که زمان عصبانیت باید این روش را به کار گیرد.

آگاه باشید که دائما توسط کودک خود مورد مشاهده قرار می گیرید و مطالعات نشان داده اند جوانانی که در جامعه به دیگران آسیب می زنند در خانه الگوی خشنی داشته اند.

صفاتی که می خواهید او بیاموزد و آن گونه رفتار کند را در رفتار خود تقویت کنید مانند احترام، صداقت، مهربانی، شکیبایی، رفتار متواضعانه و ... برای این رفتار مثبت از او تعریف کنید. یادتان باشد هر گونه با او رفتار کنید او با شما و بقیه رفتار خواهد کرد.

اولویت ارتباط موثر با فرزندتان

شما نمی توانید انتظار داشته باشید هر کاری که از آن ها بخواهید را به سادگی انجام دهند. آنان هم مانند بزرگسالان توضیح می خواهند. اگر ما برای آنان وقت کافی نگذاریم، آنان درباره ی ارزش های ما و نظراتمان متعجب می شوند. مانند ما که نظراتمان یک مبنایی دارد آنان هم برای نظراتشان مبنایی دارند و برایشان مهم است که استدلال ما را بشنوند.

والدینی که دلایل خود را با فرزندشان در میان بگذارند و استدلال خود را بگویند، به فرزندشان خواهند آموخت که مسائل را درک کنند و بدون قضاوت به مسایل نگاه کنند.

انتظار خود را واضح بیان کنید. اگر مشکل  یا پیچیده است، توضیح دهید. احساسات خود را بیان کنید و فرزندتان را به حل مشکلات دعوت کنید. مطمئن باشید که موثر است. در مورد یک موضوع پیشنهاداتی مطرح کنید و از او بخواهید که انتخاب کند و استدلال او را بشنوید.

سعی کنید به خوبی پذیرای پیشنهادات فرزندتان باشید و مذاکره کنید. کودکانی که در تصمیم گیری شرکت می کنند، خیلی انگیزه دارند برای انجام دادن همان تصمیمات.

فرزندپروری خود را تعدیل کنید و انعطاف پذیر باشید

اگر به خاطربرآورده نکردن انتظاراتتان از فرزندتان نا امید شدید، حتما انتظارات غیر واقع گرایانه ای دارید. کسانی که فکر می کنند " باید " فرزندشان این گونه و آن گونه باشد بهتر است مشکل را در خود جست و جو کنند. می توانند بیشتر در خود تامل کنند و با متخصصان روانشناسی و یا روانپزشکی کودکان صحبت کنند.

محیط زندگی بچه ها بر رفتار آنان موثر است. بنابراین شما می توانید با تغییر محیط برخی رفتارها را تغییر دهید. اگر شما موفق نشدید و تا مدت ها به نتیجه نرسیدید به دنبال راه هایی باشید تا محیط تان را تغییر ساختاری بدهید. البته ممکن است برخی چیزها خارج از کنترل باشند. این می تواند سرخوردگی کمتری برای شما و فرزندتان پدید آورد.

همانند تغییر رفتار فرزندتان روش فرزند پروری شما هم به تدریج تغییر خواهد کرد. نوجوانان تمایل دارند بیشتر از دوستانشان تقلید کنند تا والدین. با دانستن این موضوع سعی کنید به راهنمایی کردن ادامه دهید. البته بهتر است تاکید کنم راهنمایی کردن با دستور دادن متفاوت است. راهنمایی به معنای توضیح منطقی و با انعطاف است. راهنمایی یعنی سوق دادن فرزندان به سمت تصمیم گیری نه تصمیم گرفتن به جای آنان. نوجوانان را برای رفتار مناسب شان تشویق کنید. به اقتدار خود ادامه دهید و بر قوانینی که تعیین کرده اید، استوار باشید تا زمانی که مستقل شوند. از کوچک ترین فرصتی برای رابطه ی خوب با او و حرف زدن استفاده کنید. به عبارت دیگر زمان را بقاپید!

نشان دهید عشق شما بی قید و شرط است

به عنوان پدر و مادر شما مسئول راهنمایی کردن به فرزندتان هستید. نوع بیان راهنمایی اصلاحی شما خیلی مهم است. اگر شما به خوبی آن را بیان کنید به احتمال زیاد فرزند شما آن را به خوبی  دریافت خواهد کرد. بیان پدر و مادر بسیار مهم است ولی نحوه ی دریافت و پاسخ گویی فرزندان متفاوت است.

وقتی می خواهید با فرزندتان برخوردی داشته باشید درباره ی مسایل مختلف، او را سرزنش نکنید، انتقاد و عیب جویی نکنید. این رفتار باعث تحلیل بردن و کم کردن عزت نفس آنان می شود و شما خشم را در آنان برانگیخته می کنید. به جای آن تشویق کنید. سعی کنید وقتی قوانین را هم به او می گویید با ملایمت صحبت کنید.

به طور مثال نباید گفت که حالا که این کار را کردی دوستت ندارم یا تو دختر یا پسر بدی هستی. بهتر است بگویید که من این کار تو را دوست ندارم .

نیازها و محدودیت های خودتان به عنوان پدر و مادر را بدانید

شما والدی کامل نیستید. شما نقاط ضعف و قدرت خودتان را دارید. انتظارات واقع بینانه ای از خود، همسر و فرزندتان داشته باشید.

سعی کنید فرزند پروری را کاری قابل مدیریت کنید. ابتدا بر قسمت هایی تمرکز کنید که در روش شما نیاز به تغییر دارد سپس به مسایل دیگر توجه کنید.

وقتی واقعا خسته و ناتوان شده اید، بپذیرید. وقتی از رابطه با همسر و فرزندتان خسته اید، به کارهای دوست داشتنی خود بپردازید. پرداختن به نیازهای خودتان به معنای خودخواهی نیست. این به این معنی است که شما به خودتان توجه می کنید تا حالتان خوب باشد و در نقش های خود خوب ظاهر شوید. از طرفی الگوی خوبی باید برای فرزندتان باشید.