کودک ما قربانی مزاحمان اینترنتی است یا خودش مزاحم اینترنتی؟

افراد مزاحم و خطرناک همیشه در اطراف فرزندان ما وجود داشته اند. اما امروزه تکنولوژی راههای جدیدی برای مزاحمت آنها ایجاد کرده است.

همیشه آسان نیست که والدین بدانند چه زمان و چگونه فرزندان خود را کنترل کنند. اکثر کودکان مثل ما از تکنولوژی استفاده نمی کنند. آنها در سن های پایین تر بازی های آن لاین انجام می دهند و با تلفن های همراه خود به همدیگر پیام می دهند و نوجوانان به طور مداوم به اینترنت متصل هستند. بعضی ها وارد شبکه های اجتماعی مثل فیس بوک می شوند و تمام طول روز را مشغول چت کردن هستند. فرستادن ایمیل برای آنها قدیمی شده است.  اطلاعات بچه ها راجع به دنیای دیجیتال والدین را می ترساند.

همانقدر که در دنیای واقعی حواسمان به فرزندانمان هست اگر در دنیای مجازی هم به آنها توجه کنیم، کمک می کند که آنها را از خطرها محافظت کنیم. از آنجایی که خطرها و مزاحمت های دنیای مجازی روز به روز برای فرزندان بیشتر میشود، پدر و مادرها باید بیاموزند که چگونه با این موضوع برخورد کنند. در اینجا پیشنهاداتی وجود دارد که بدانید وقتی دنیای مجازی و اینترنت بخشی از زندگی فرزندانتان شده است، چگونه با موضوع برخورد کنید.

مزاحمت اینترنتی چیست؟

مزاحمت اینترنتی اینگونه معنی میشود:

" با استفاده از تکنولوژی  آزار و اذیت رساندن به افراد، تهدید کردن آن ها یا کسی را مورد هدف قرار دادن."

 اغلب این اتفاق میان افراد جوان می افتد. اما اگر در میان افراد بزرگسال اتفاق بیفتد جزو آزار و اذیت های اینترنتی حساب می شود که از لحاظ قانونی قابل پیگیری می باشد و در نهایت کار ممکن است فرد زندانی هم بشود.

گاهی اوقات مزاحمان اینترنتی به آسانی قابل شناسایی هستند. برای مثال اگر فرزند شما یک متن را به شما نشان بدهد ممکن است این متن به صورت پیامک، یا در جواب به پست های فیس بوک، خشن، بی رحمانه و تند باشد بنابراین به نظر می رسد شخصی که آن متن را فرستاده خطرناک است. اما بعضی اوقات به این وضوح نمی توان متوجه شد چون افرادی هستند که با هویت های جعلی صفحه درست می کنند و عکس ها و اطلاعات شخصی دیگر را به جای اطلاعات خود به دیگران می دهند. طبق گزارشات معلوم شده که بعضی افراد فقط برای آسیب رساندن و ایجاد مزاحمت چنین حساب کاربری هایی را ایجاد کرده اند.

مزاحمت های اینترنتی گاهی تصادفی اتفاق می افتد. فرستنده های پیام، پیام تصویری و ایمیل را به راحتی نمی شود شناسایی کرد. ممکن است شوخی یک نفر برای دیگری اذیت و آزار به حساب بیاید. با این وجود ایمیل ها، متن ها و پست های تکراری در اینترنت به ندرت ممکن است تصادفی اتفاق بیفتد.

معمولا کودکان حتی به پدر و مادر خود نمی گویند که مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند. به همین علت غیر ممکن است که به طور دقیق متوجه شد چه تعدادی از کودکان آسیب دیده اند. تحقیقات اخیر نشان می دهد از هر 4 نوجوان یک نفر قربانی مزاحمت اینترنتی شده است و از هر 6 نفر 1 نفر اقرار کرده است که مزاحمت اینترنتی برای دیگران ایجاد کرده است. در بعضی تحقیقات نصف بیشتر نوجوانانی که قربانی مزاحمان اینترنتی شده اند، گفته اند: از طریق شبکه های اجتماعی و اینترنتی مورد سوء استفاده قرار گرفته اند.

تاثیرات مزاحمت اینترنتی

خیلی وقت است که خطر فرزندان ما را فقط در مدرسه و خیابان تهدید نمی کند. در تمام مدتی که در خانه هستند و دسترسی به اینترنت از طریق ابزارهای دیجیتالی شامل موبایل، لپ تاپ، تبلت و غیره دارند در خطر هستند.

مزاحمت های اینترنتی طولانی، مداوم و شدید می تواند برای هر دو طرف مزاحم و قربانی احتمال خطر اضطراب، افسردگی و سایر اختلالات مربوط به استرس را بالا ببرد. در موارد خیلی نادر به اطلاع عموم رسیده که کودکانی اقدام به خودکشی کرده اند. متخصصین می گویند بچه هایی که مزاحم اینترنتی هستند یا مورد سوء استفاده قرار گرفته اند در خطر بیشتری هستند که افکار و وسوسه خودکشی را داشته باشند و بعضی مواقع هم خودکشی کامل انجام می شود.

برای مزاحمین اینترنتی تنبیهاتی مثل اخراج موقت از تحصیل یا بیرون کردن از تیم های ورزشی می تواند وجود داشته باشد. البته بعضی از مزاحمت های اینترنتی جرم حساب می شود.

  علائم مزاحمت اینترنتی

بیشتر بچه ها نمی خواهند به معلم ها و پدر و مادرشان بگوید که مورد سوء استفاده قرار گرفته اند برای اینکه اغلب شرمسارند از اتفاقی که برایشان افتاده یا نگران وجهه اجتماعی شان هستند و گاهی از ترس اینکه کامپیوتر و دیگر ابزارشان از آنها گرفته نشود، نمی گویند.

علائم مزاحمت های اینترنتی زیاد هستند اما می تواند شامل موارد زیر باشد:

در طول زمان استفاده از اینترنت یا تلفن احساس غمگینی و ناراحتی می کنند.

در رابطه با زندگی دیجیتالی خود خیلی مخفیانه عمل می کنند.

از خانواده، دوستان و فعالیت های عادی کناره گیری می کنند.

افت نمره دارند و در خانه با خشم رفتار می کنند

از مدرسه یا جمع دوری می کنند.

اخلاق و رفتار،خواب و اشتهایشان تغییر می کند.

از تلفن یا کامپیوتر دیگر استفاده نمی کنند.

هنگامی که پیام یا ایمیلی دریافت می کنند دچار استرس می شوند.

میلی به بحث کردن درباره استفاده از تلفن و کامپیوتر ندارند.

چگونه والدین می توانند کمک کنند؟

اگر متوجه شدید که فرزندتان دچار مزاحمت اینترنتی شده است، آرام باشید و سعی کنید از او حمایت کنید. اگر تجربه اذیت و آزار در دوران کودکی خود داشته اید به او بگویید این باعث می شود او کمتر احساس تنهایی کند.

اجازه دهید فرزندتان فکر نکند خودش مقصر است و در اینگونه مزاحمت ها بیشتر مزاحم را مقصر می دانند تا قربانی را. فرزندتان را تحسین کنید که بهترین کار را کرده است که موضوع را با شما در میان گذاشته است. به او یادآوری کنید که تنها او نیست که این اتفاق برایش افتاده و افراد دیگری هم بوده اند که دچار این وضعیت شده اند. به او اطمینان دهید که با هم راه حلی برای این موضوع پیدا می کنید.

اجازه دهید فرد مناسبی در مدرسه مثل معلم، مدیر یا مشاور در جریان موضوع قرار بگیرند. بعضی مدارس قوانین سفت و سختی برای اینگونه مزاحمت ها دارند. بگذارید فرزندتان بداند شما دارید برنامه ریزی می کنید برای این ماجرا برای اینکه هر دو در نهایت آرامش پیدا کنید.

به فرزندتان بگویید که پاسخ مزاحمت را ندهد چون ممکن است وضعیت را بدتر کند. اما تمام پیام های تهدیدی، عکس ها، متن ها و این قبیل چیزها را نگه دارید برای اینکه می توانند مدرک مفیدی برای پلیس باشند.

اقدامات دیگری که می توان امتحان کرد:

مزاحم را در شبکه های اجتماعی و موبایل مسدود کنید اغلب این ابزار برنامه ای دارند که بشود ارتباط با یک مخاطب را قطع کرد.

دسترسی به اینترنت را محدود نمائید. معمولا بچه هایی که مورد مزاحمت قرار میگیرند کنجکاو میشوند که ایمیل، پیام ها و وبسایت ها را چک کنند تا ببینند پیام جدیدی دارند یا نه. کامپیوتر را در فضای عمومی خانه قرار بدهید مثلا لپ تاپ داخل اتاق فرزندتان نباشد و دسترسی به موبایل را هم محدود کنید. بعضی اوقات می توان از طریق مخابرات دریافت پیامک را برای مدتی قطع کرد. اکثر وبسایت ها امکاناتی دارند که پدر و مادرها به پیام ها و ایمیل های فرزندانشان دسترسی دارند و می توانید از این طریق از آنها مراقبت نمائید.

دنیای مجازی فرزندتان را بشناسید در شبکه های اجتماعی او را دنبال کنید اما این باعث نشود احساس بدی در او ایجاد شود. چک کنید چه پست هایی میگذارند و اینکه در مدت آن لاین بودن به چه کارهایی در اینترنت مشغول هستند. به بچه ها توضیح دهید که نباید مسائل خصوصی و شخصی را در فضاهای آن لاین حتی با دوستان خود به اشتراک بگذارند و از خطرهای احتمالی این کار با آنها صحبت کنید. مقررات استفاده از موبایل و دیگر وسایل اجتماعی را بنویسید و دو طرف مثل قرارداد به آن عمل کنید.

راه های حفاظت از بچه ها در دنیای مجازی را یاد بگیرید و بگویید آدرس خود و اطلاعاتی از این قبیل را در هر سایتی برای ثبت نام قرار ندهند. اگر فرزند شما قبول می کند حتما با یک روانکاو یا مشاور وضعیت او را در میان بگذارید و اگر لازم هست مدتی برای درمان، فرزند خود را پیش آنها ببرید.

چه زمانی فرزند شما خود یک مزاحم اینترنتی است؟

اگر متوجه شده اید که فرزندتان رفتارهای بد و خشنی دارد و نسبت به دیگران خشم دارد از این مسئله به سادگی عبور نکنید و سعی کنید علت این رفتارها را پیدا کنید. با فرزند خود قاطعانه صحبت کنید و توضیح دهید که این رفتارهای بد او تاثیرات منفی بر روی دیگران می گذارد. به او بگویید که شوخی کردن و سربه سر گذاشتن ممکن است برای یکی بی ضرر باشد اما برای بعضی ها خیلی ناراحت کننده است و اینکه اذیت و آزار دادن دیگران به هر شکلی که باشد غیر قابل قبول است و اگر ادامه پیدا کند تاثیرات منفی زیادی را در خانه، مدرسه و اجتماع به همراه دارد.

به فرزندخود یادآوری کنید که استفاده از تلفن و کامپیوتر برای او امتیاز است و تا زمانی که رفتارهای بد خود را ادامه دهد حق استفاده از این وسایل را نخواهد داشت. اگر حس می کنید که فرزندتان برای امنیت نیاز به موبایل دارد به او گوشی بدهید که فقط تماس های ضروری را بتواند داشته باشد و نتواند وارد شبکه های اجتماعی بشود و دیگر ابزار را به طور جدی کنترل کنید.

     برای اینکه به عمق ماجرا پی ببرید با معلمان، مشاوران و دیگر مسئولین مدرسه صحبت کنید تا موقعیت هایی که فرزندتان می تواند به دیگران آزار برساند را شناسایی کنید. اگر فرزند شما کنترلی بر روی خشم خود ندارد حتما با متخصص و روانکاو یا مشاور صحبت کنید که او را تحت درمان قرار دهند تا بتواند خشم خود را از راه درست کنترل کند. یک درمان حرفه ای به فرزند شما کمک می کند که اعتماد به نفس پیدا کند، احساسات خود را کنترل کند و احتمال آزار و اذیت رساندن به دیگران را در او کم کند.

و در آخر این را بدانید خیلی مهم است که خود شما الگوی مناسبی برای فرزندتان در استفاده از اینترنت باشید. او با دیدن شما یاد میگیرد که چگونه استفاده درست و مفید از فضای مجازی کند و از آسیب ها دوری کند.