چهارده اصل کلی در تربیت کودک مبتلا به اختلال بیش فعالی-نقص توجه(قسمت اول)

چهارده اصل کلی در تربیت کودک مبتلا به اختلال بیش فعالی-نقص توجه(قسمت اول)

1. این کودکان نیاز به فیدبک فوری دارند: معمولا این کودکان خیلی زودتر از هم سن های خود از فعالیتهایی که سخت بوده یا نیاز به تمرکز زیاد دارند خسته می شوند. این کودکان برای تداوم فعالیت نیاز به پاداش هایی دارند که خیلی سریع به آنها داده شود. به عبارت دیگر این کودکان نمی توانند یک سال منتظر بمانند تا در پایان سال تحصیلی جایزه ای بزرگ دریافت کنند. در این موارد بهتر است کودک در فواصل زمانی کوتاه مورد تشویق قرار گیرد. مثلا شاید لازم باشد به ازای هر ساعت درس خواندن مورد تشویق قرار گیرد. در مورد تنبیه نیز این اصل صدق می کند.
2. این کودکان نیاز به فیدبک فراوان دارند: فیدبک در این کودکان نه تنها باید فوری باشد بلکه بایستی بسیار تکرار شود. مثلا می توان تکالیف درسی کودک را به چند قسمت تقسیم کرده و با انجام هر قسمت او را با دادن برچسبی تشویق کنیم تا در پایان با به دست آوردن تعداد معینی برچسب بتواند جایزه بزرگتری بگیرد.
3. این کودکان نسبت به کودکان عادی نیاز به تشویق و تنبیه قویتری دارند: متاسفانه این کودکان سیستم پاداش دهی درونی ضعیفی دارند و لذا برای تغییر رفتارشان والدین باید جایزه های بزرگتری در نظر بگیرند. این جوایز می تواند از توجه و امتیاز گرفته تا حتی پول را نیز شامل شود. معمولا والدین با این موضوع مشکل دارند و سعی می کنند که سیستم پاداش دهی درونی کودک را جایگزین سازند غافل از آنکه نوع معلولیت کودکشان مانع از تاثیر انگیزه های درونی می شود.
4. همواره پاداش قبل از تنبیه به کار رود: معمولا کودکان بیش فعال بسیار بیش از بچه های عادی رفتار نامناسبی از خود نشان می دهند و اگر سیستم تربیتی والدین بر مبنای تنبیه باشد کودک با حجم عظیمی از تنبیه مواجه خواهد شد که که نتیجه ای جز کاهش اعتماد به نفس، لجبازی و پرخاشگری در بر نخواهد داشت. توجه داشته باشید که این کودکان به اندازه کافی در محیط بیرون از منزل سرزنش می شوند. اگر تصمیم به قطع رفتار نامناسبی در کودک بیش فعال خود دارید ببینید چه رفتاری را می خواهید جایگزین کنید. ابتدا حداقل یک هفته رفتار مثبت را در کودک تشویق کرده و بعد تنبیه آن هم تنبیه بسیار ملایم را وارد کنید. توجه داشته باشید که به ازای هر سه تشویق حق یک تنبیه ملایم دارید که معمولا این تنبیه گرفتن امتیازی از کودک یا محروم کردن او از یک فعالیت لذت بخش است. وقتی سعی در تغییر رفتار خاصی دارید به سایر رفتارهای کودک اصلا توجه نکنید یعنی به گونه ای نباشد که همزمان کودک تحت فشار تغییر چند رفتارش قرار گیرد.
5. به معلولیت این کودکان در درک زمان توجه داشته باشید: این کودکان نمی توانند گذشت زمان را مثل افراد طبیعی درک کنند و به همین دلیل برنامه ریزی برای آنها مشکل است و نمی توانند کارهایشان را در موعد مقرر به اتمام برسانند. در این شرایط می توان برای انجام کار کودک زمانی معین کرد و این زمان توسط یک ساعت زنگ دار که در جلوی چشم کودک است مرتب به وی یادآوری شود. مثلا زمان بیست دقیقه هر پنج دقیقه به کودک یادآوری شده و زمان باقیمانده به او اعلام شود. همچنین می توان فعالیتهای طولانی تر را نیز به چند قسمت تقسیم کرد و برای هر قسمت زمانی تعیین نمود.