اختلال بیش فعالی - کم توجهی

اختلال بیش فعالی –کم توجهی

نوعی بیماری است که از دوران کودکی شروع شده و به دلیل تاخیر در رشد برخی از مناطق مغز ، کودک در سه محور اصلی میزان فعالیت ،میزان تمرکز، و قدرت کنترل تکانه های خود نمی تواند همانند کودکان هم سن و سالش عمل کند و لذا عملکرد وی در زمینه های تحصیلی،رابطه با دوستان،بازی،تصمیم گیری،کنترل عصبانیت، و ...دچار افت می شود.حدود ده درصد کودکان در سنین دبستان مبتلا به این اختلال هستند.این کودکان معمولا از بدو تولد ناسازگار بوده  و به تدریج با افزایش سن علایم آنها پدیدار می شود.گاهی خانواده در 2 تا 3 سالکی متوجه فعالیت زیاد کودک می شوند.این کودکان به سختی می توانند بازیهای نشسته انجام دهندو اسباب بازیهای خود را خراب می کنند.از طرفی به دلیل امر و نهی زیاد توسط والدین ممکن است از سنین پایین لجبازی در آنها شکل بگیرد.در دبستان اسن کودکان از نظر نشستن سر کلاس مشکل دارند و مرتب با همکلاسی های خود صحبت کرده یا سربه سر آنها می گذارند.در دبستان اختلال تمرکز خود را به صورت اشتباهات زیاد ناشی از بی دقتی در انجام تکالیف بخصوص در املا و ریاضی خود را نشان می دهد.تمرکز حواس این کودکان به راحتی با هر محرک خارجی پرت می شود و به دلیل فراموشکاری وسایل شخصی خود را خیلی گم می کنند.معمولا نمی توانند تکالیف خود را بدون کمک و نظارت والدین انجام دهند و از انجام دادن تکالیف درسی گریزان هستند.این افراد قدرت برنامه ریزی  ضعیفی دارند و معمولا در تنظیم فعالیتهای روزانه خود دچار مشکل می شوند.کارهایی که نیاز به تمرکز زیاد دارد انها را خسته می کند.کمترل این افراد بر رفتارهایشان ضعیف است.مثلا نمی توانند تا تمام شدن سوال صبر کنند و معمولا وسط سوال جواب می دهند.وسط حرف دیگران می پرند و قادر به تحمل صف و نوبت نیستند.

شروع این علایم در کودکی با کاستن از موفقیت تحصیلی و توانایی برقراری ارتباط با دوستان که معمولا با سرزنش والدین نیز همراه می شود می تواند اعتماد به نفس کودک را کاهش داده او را به طور ثانویه دچار اضطراب و افسردگی کند.ضمن انکه به طور کلی کودکان مبتلا به این اختلال بیش از سایر کودکان در معرض مشکلات دیگری مثل تیک،اختلال یادگیری،وسواس،سوئ مصرف مواد و ....قرار دارند.

نکات مهمی در تشخیص این بیماری وجود  دارد که لازم است توضیح داده شود:

• هر کودکی که فعالیت زیاد یا بی دقتی دارد مبتلا به این بیماری نیست و لذا تشخیص بایستی توسط روان پزشک داده شود.
• ممکن است برخی از کودکان فقط قسمتی از این علایم  را داشته باشند مثلا فقط پرتحرک و تکانشی باشندیا آنکه فقط در تمرکز مشکل داشته باشند.نبودن برخی از علایم ردکننده تشخیص نیست.
• گاهی کودک در برخی از شرایط پرتحرک می شودمثلا در مدرسه ارام است ولی در خانه یا در مهمانی شلوغ می کند.
• هرچه علاقه کودک به فعالیتی بیشتر باشد تمرکزش هم بیشتر می شود!!
• این بیماری می تواند تا نوجوانی یا بزرگسالی نیز ادامه یابد که علایم ان تغییر می کند(در مقالات دیگری بحث خواهند شد).
• عدم درمان به هر دلیلی (که عموما ناشی از دیدگاههای اشتباه است)می تواند نه تنها موفقیت کودک را کاهش دهد بلکه خطر بروز اختلالات ثانویه مثل اضطراب،افسردگی،وسواس،مصرف سیگار و مواد،رفتارهای پرخاشگرانه و اختلال شخصیت را بالا  برد.
• درمان این اختلال در مرحله اول با دارو است و بعد از آن آموزش فرزندپروری برای والدین ضروری است ولی با توجه  به جنبه زیست شناختی قوی،انجام تکنیکهای فرزندپروری بدون دارو پاسخ چندانی در بر ندارد.

در مورد علل،عوارض،روشهای درمانی، و تکنیکهای فرزندپروری در مقالاتی دیگر به طور مفصل صحبت خواهد شد.